Hesperian Health Guides
Joginda minnu ka dun
Joginda minnu ka dun, olu da ka kan ka bila fiɲɛ na walasa u ka kɛnɛya. Ni joginda ma datugu ka ɲɛ, nɛ ka teli ka don a la. Joginda jugumanbaw, kasabɔlenw ani joginda minnu kalalen don, olu ka kan ka ko ni jikalan ye don o don siɲɛ fila. Aw bɛ u dayɛlɛ ka bila fiɲɛ na walasa u ka kɛnɛya joona.
Joginda minnu ka dun, olu bɛ se ka tetanɔsibana (Jaŋɔyin/nɛgɛtigɛbana) bila mɔgɔ la. Ni a bɛ mɔgɔ min na, o tigi ka kan ka tetanɔsibana pikiri kɛ ani tetanɔsibana fura ta.
Ni aw sigara joginda datuguli la, aw ye a ye ka a to yen.
Aw kana bagankinda, joginda kalalen walima a jugumanba ni a nɔgɔlen datugu abada.
Bagankinda
Aw bɛ bagankinda ko ni safinɛ ye ka ɲɛ fo miniti 15 ni kɔ. Nɛ ka teli ka don bagankinda la, o la aw ka kan ka banakisɛfagalan di a tigi ma:
Amɔkisisilini, amoxicilline ye bagankinda fura ɲumanba ye min bɛ joginda bali ka juguya.
Ni amɔkisisilini tɛ aw bolo, aw ye nin fura ninnu di:
Dɔkisisikilini, doxycycline WALIMA
Kotiri, cotrimoxazole WALIMA
Pikirimugu V, pénicilline V
ANI:
Metoronidazɔli, métronidazole WALIMA
Kilindamisiniclindamycine
Ni wulu, warabilen walima tonso kinda don, aw bɛ fapikiri ni tetanɔsifura kɛ a tigi la joona}}. Fa taamasiɲɛ ni murasɔgɔsɔgɔ ta bɛɛ ye kelen ye, nka fa bɛ mɔgɔ faga.
Ni fafura walima bagafagafura tɛ aw bolo, aw bɛ se aw ka jamana kɛnɛyaminisiriso la joona.
Murutigɛda
Murutigɛda minnu ka dun, olu da ka kan ka to fiɲɛ na ani ka to ka u ko. Aw bɛ |kulɔkisisilini (cloxacilline) walima kilindamisini (clindamycine) di a tigi ma ni aw ye a ye waati o waati ko joginda bɛna nɛ ta.
Ni muruda bɛ disi de la, aw bɛ sɛbɛn ɲɛ Disijogin jugumanba, ni a bɛ kɔnɔbara de la aw bɛ sɛbɛn ɲɛ Kɔnɔbara joginni.
Marifajoginda
Aw bɛ sɛbɛn ɲɛ kɔnɔkunnafoniw bato basibɔn lajɔcogo kan, aw bɛ marifakisɛ donda ni a bɔda bɛɛ bisi. Ni a tolen don sogo la, a ka kan ka labɔ. Aw bɛ dɛmɛ ɲini dɔgɔtɔrɔ dɔ fɛ.
A mana kɛ a fɛn o fɛn ye, aw bɛ joginda ko ka ɲɛ ka tila ka kulɔkisisilini (cloxacilline), kilindamisini (clindamycine) walima sefalesini (céphalexine).
Ni kisɛ bɛ kunkolo la, aw bɛ dɛmɛ ɲini. Sani o cɛ, aw bɛ birifini dɔ walima kunkɔrɔdonnan dɔ don a kun kɔrɔ. Aw bɛ joginda datugu ni bandi sanuman dɔ ye.
 |
Ni Ala ye a kɛ ko kisɛ ye kolo sɔrɔ, a bɛ se ka kolo npɛrɛn walima ka a kari.
Aw bɛ walani da a la, nka a kana mɛn a la, ka dɔgɔkun caman kɛ. |
 |
Jɛgɛminɛdɔlen
| Baara 1: | Baara 2: | Baara 3: | |
| Aw bɛ a nu digi ka don sogo la fo a ka bɔ fandɔn in na, i n’a fɔ nin cogo la: | Aw bɛ a nukun tigɛ. | Aw bɛ dɔlen tɔ sama ka bɔ. | |
 |
 |
 | |