Hesperian Health Guides
Kirinni
A ka ca a la, kirinni sababu ka teli ka kɛ ninnu ye:
- Suli
- Kungolo gosi kojugu fɛn dɔ fɛ
- Dusukuntɔɔrɔ (dusukasi kogu)
- Kirinniw
- Bagamanfɛn dunni
- Jigitigɛ kojugu (siran walima fagan dɔgɔya fɛ)
- Kunsɛmɛnasumaya
- Kanjabana
- Sukarodun bana juguman
- Joli jiginni kunsɛmɛ na walila kunsɛmɛnabana wɛrɛ
- Sɔn fan dɔ tiɲɛni]] (aw ye dusukunnabanaw lajɛSɔn fan dɔ tiɲɛni (aw ye dusukunnabanaw lajɛ)
- Sun kuntaala jan, sukarontanya fari la
Ni mɔgɔ kirinna aw bolo aw dun tɛ a sabau dɔn, aw bɛ nin sɛgɛsɛgɛliw kɛ:
- Ninakili: ni banabagatɛ ninakili degunnen don, a kun jannen don ka taa kɔfɛ, aw bɛ a da waga, ani ka a nɛ tilen. Aw bɛ a lajɛ ni fɛn dɔ balannen don a kan kɔnɔ. Ni a tɛka ninakili, aw bɛ aw da don a da la ka a dɛmɛ ka ninakili sɔrɔ.
- Joli caman bɔra a la wa? Ni o don, aw bɛ jolibɔn sɛgɛsɛgɛliw kɛ .
- A dusukuntɔɔrɔ len don wa (fari ɲɛ jɛlen don, ninakili ka suma walima a ka teli)? Ni o don, aw bɛ a lada ka a kun jigin ka bɔ a senw kɔrɔ.
- Tile funteni don wa? ni o don, aw bɛ a tigi ladon suma na ani la ji wɔlɔkɔlen bɔn a kan.
Banabagatɔ kirinnen ladacogo
| Fari ɲɛ jɛlen don kosɛbɛ: (dusukuntɔɔrɔ, fangadɔgɔya ani o ni a ɲɔgɔnw) | Fari birintilen walima a bɛ a cogo la: tile funteni, kunsɛmɛnabana, dusukundimi, joginda kun na) |
 |
|
Ni a tigi kirinni sababu bɔra gosili la walima kasaara la:
A ka fisa aw kana maga a tigi la fo ka kirinni ban. Nka ni a tɛ ɲan fo aw ka a bɔ a nɔ na, aw bɛ o kɛ ni banabagatɔ talan ye ni hakili sigi ye barisa a bɛ kɛ ko a kan karilen don ani ka fiɲɛ bila kɔkolo la.
Aw bɛ jogindaw ni yɔrɔ karilenw ɲini. Ni aw bɛ o kɛ, aw bɛ aw jija a lamagali kana caya. Aw kana a to a kɔ walima a kan ka kuru.
Ni mɔgɔ kirinnen bɛka fɔɔnɔ, aw bɛ a josi walawa fɔɔnɔ kana taa nun ni fiɲɛ tɛmɛsiraw fɛ. Aw bɛ a kun jɛngɛ a kɛrɛ kan, ani ka a senw kɔrɔta kosɛbɛ (ja lajɛ sanfɛ).
Aw kana ji walima dumuni di mɔgɔ kirinnen ma abada.
This page was updated: 21 Des 2024